अन्तर्राष्ट्रिय महिला सहिद दिवस (डिसेम्बर ६)
पञ्चायती शासन व्यवस्थाको अन्त्य र प्रजातन्त्र प्राप्तिका लागि २०४६ सालमा देशव्यापी आन्दोलन भयो । फागुन ७ गतेदेखि काठमाडौँ उपत्यका लगायत बाहिरका जिल्लाहरूमा पनि कडा आन्दोलन भयो । धनुषाको यदुकुहामा त एकै ठाउँमा पाँच जना सहिद नै भए ।
यदुकुहा धनुषाको जनकपुरबाट करिब २० किलोमिटर पूर्वमा पर्दछ । साबिकको यदुकुहा गाविस हालको सहिदनगर नगरपालिका वडा नम्बर ३ यदुकुहामा २०४६ साल फागुन ९ गते दिउँसो एक कार्यक्रम राखिएको थियो । कार्यक्रमका लागि मानिसहरू जम्मा भइरहेका थिए । त्यति नै बेला प्रहरीले हस्तक्षेप गरी गोली हान्यो । गोली लागेर ६१ वर्षीया जानकीदेवी यादव, ३५ वर्षीया सोनावती देवी यादव, ४५ वर्षीया मुनेश्वरी यादव, ३५ वर्षीय रामनारायण यादव र १४ वर्षीय शङ्कर मण्डलको मृत्यु भयो । यदुकुहामा मारिएका तीन महिला जानकीदेवी, सोनावती देवी र मुनेश्वरी देवीलाई नै नेपालका पहिलो महिला सहिदहरू पनि मानिन्छ । यदुकुहामा महिला सहिद स्मृति पार्क पनि बनाइएको छ ।
घटनामा मृत्यु भएकाहरूको शवसमेत परिवारलाई नदिई प्रहरीले नै लगेको सहिद परिवारका सदस्यहरूको गुनासो छ । गत साउनमा ‘सन्धान’ टोली यदुकुहा पुगेर सहिद परिवारसँग कुराकानी गरेको थियो ।
आज डिसेम्बर ६ तारिख । आजको दिनलाई अन्तर्राष्ट्रिय महिला सहिद दिवसका रूपमा पनि मनाइन्छ । यही सन्दर्भ पारेर हामीले सहिद जानकीदेवी यादवका दाइको छोरा विश्वेश्वर प्रसाद यादवसँग कुराकानी गरेका छौँ । यादव त्यति बेला विद्यार्थी राजनीतिमा आबद्ध भएर प्रजातन्त्र प्राप्तिको आन्दोलनमा सक्रिय हुनुहुन्थ्यो । उहाँ यदुकुहा घटनाको प्रत्यक्षदर्शी पनि हुनुहुन्छ । प्रस्तुत छ, यादवको भनाइमा २०४६ साल फागुन ९ गतेको घटना :
हेर्नुहोस् भिडियो संम्बाद
नेपाली राजनीतिमा महिलाका योगदानका थप कथाहरू
- तराई–मधेशमा महिलाको सहभागिता र योगदान महत्त्वपूर्ण थियो –धर्मेन्द्र झा
- ‘म सूचना आदानप्रदानको जिम्मेवारीमा थिएँ’ –डा. बिन्दा पाण्डे
- ‘म पक्राउ पर्दा छ वर्षको छोरालाई बाटोमा अलपत्र पारिदिए ’ –उमा रेग्मी
- ‘मेरो टाउकोको मूल्य दश हजार तोकिएको थियो’ – विष्णुमाया ओझा
- २०४६ सालमा ‘गाउँको राणा’ देखि सरकारविरुद्ध लड्यौँ
- सन्धान संवाद : खुलामञ्चबाट ३२ वर्षअघिको सम्झना
- ‘म स्वतःस्फूर्त २०४६ सालको आन्दोलनमा सहभागी भएको थिएँ’ –बुद्धलक्ष्मी महर्जन
- ‘प्रहरीबाट बच्न लुकेर बसेको कोठामै प्रहरीले कुटपिट गरे’ –लक्ष्मी कार्की
- ‘२०४६ को जनआन्दोलनमा महिलाहरू मियो नै थिए’ -डा. मीना पौडेल
- ‘मलाई किन नहटाएको भनेर क्याम्पसमा दरबारबाट पत्र आएछ’ –हिसिला यमी
- ‘पञ्चायत सरकारले २०३५ सालमा मेरो टाउकोको मोल तीनलाख तोकेको थियो रे’ –सुशीला श्रेष्ठ
- चैत ३ को आन्दोलन २०४६ को जनआन्दोलनका लागि उर्जा बन्यो -हरिगोविन्द लुईँटेल
- मलाई पनि गोली लाग्यो भन्ने हल्ला चलेछ –सुम्निमा तुलाधर
- ‘चैत ३ मा धर्ना बस्ने सबै सहभागीका लागि कालोपट्टी बनाएँ’ –निशा शर्मा, रङ्गकर्मी
- जनआन्दोलन २०४६ सालको आन्दोलनको समर्थनमा अमेरिकामै आन्दोलन गर्यौँ –डा. मञ्जुला गिरी
- ‘भर्खरै बिहे भएका हामी दम्पती नै आन्दोलनमा लाग्यौँ’ –प्रा.डा. सुधा त्रिपाठी
- ‘हिरासतमा प्रहरीले दुर्व्यवहार गरेको थियो’ – डा. बेञ्जू शर्मा
- जनआन्दोलनमा मजदुर मोर्चाबाट क्रियाशील थिएँ –धनकुमारी सुनार
- परिवर्तनकामी ‘विकासे’ हरूको समूहले लालटिन जुलुस निकाल्यौँ –शान्ता लक्ष्मी श्रेष्ठ
- ‘२०४६ सालमा महिलाहरु उर्लेर आएका थिए’ –कल्याणी शाह
- ‘रुपन्देहीमा महिलाहरुको सहभागिता र योगदान धेरै थियो’ –शान्ता बस्याल
- ‘मोतीदेवी जुझारु, इमान्दार र क्रान्तिकारी भावनाको हुनुहुन्थ्यो’ –अष्टलक्ष्मी शाक्य
- पहिले र अहिले आकाश जमिनको फरक छ (भिडियो सहित) – सीता बिडारी
सन्धान प्रकाशन मिति : २०७९ मंसिर २० गते, मंगलवार
