महिलाको व्यक्तित्व विकासमा सहकारिता

कर्णाली कथा जुम्लाका महिलाको व्यक्तित्व विकासमा सहकारिताको महत्त्वपूर्ण स्थान रहेको छ । सहकारिताले जुम्लाका कतिपय महिलामा बचत गर्ने बानी बसेको छ । सहकारीले नै आफूमा आत्मविश्वास बढाएको र नेतृत्व तहमा पुर्याउन मद्दत गरेको ठान्ने महिलाहरू पनि छन् । तिनैमध्येमा पर्छन्, तिला गाउँपालिकाकी पूर्वउपाध्यक्ष विष्णुमाया बुढा, तातोपानी गाउँपालिकाकी उपाध्यक्ष रेवती रावल र तिला गाउँपालिका वडा नम्बर […]
पच्चीस वर्ष नपुग्दै सम्बन्ध विच्छेद

कर्णाली कथा जुम्ला जिल्लाको तातोपानी गाउँपालिका–८ डोंग्रीकी भगवती शाहीको २० वर्षको उमेरमा सम्बन्ध विच्छेद भयो । एसएलसी पास गर्नेबित्तिकै १६ वर्षको उमेरमा जुम्लाकै चन्दननाथ नगरपालिका–१० का आफूसँगै पढ्ने केटासँग उनले विवाह गरेकी थिइन् । तर, उनको वैवाहिक सम्बन्धले पाँच वर्ष पनि पार गर्न पाएन । मुलुकी अपराध संहिताले विवाह गर्न गराउन अनुमति दिएको २० वर्षे […]
सुनमायाको सङ्घर्ष र सफलता

कर्णालीकी छोरी मानिसको जीवनकालमा अत्यधिक समस्या, चुनौती र उतारचढाव आइरहन्छन् तर ती समस्या, चुनौती र उतारचढावलाई पहिचान गरी सकारात्मक सोचका साथ अगाडि बढ्न सकेमा सफलता हात पार्न सकिन्छ । यस्तै भनाइका लागि उदाहरण बन्न उपयुक्त एक पात्र हुन्, ‘अल्ट्रा रेस च्याम्पियन’ सुनमाया बुढा । उनी जुम्ला जिल्लाको पातारासी गाउँपालिका–५ माथिल्लो लोर्पागाउँकी एक होनहार र सफल […]
बालविवाहको असर : जीवनभरि नै जहर

कर्णाली कथा कर्णाली प्रदेशमा सानै उमेरमा विवाह गर्ने चलन अहिले पनि हटेको छैन । सरकारको नारा ‘बिहेबारी, बिस वर्षपारि’ कर्णालीका लागि नारामै सीमित हुँदै आएको छ । सानै उमेरमा विवाह गर्ने र प्रजनन क्षमताको विकास नहुँदै बच्चा जन्माउने गर्दा कर्णालीका महिलाले अकालमा ज्यान गुमाउनु परिरहेको छ । नौ वर्षको अवधिमा १६६ जना सुत्केरी आमाको मुत्यु […]
तरकारी खेतीमा जुम्लाका महिला : श्रमको बाँडफाँट र आयमा स्वामित्वको प्रश्न

“मलाई अमेरिका यै, मलाई जापान पनि यै !” बोलको गीत जुम्लाका ग्रामीण भेगका किसान महिलाको परिश्रमसँग केही हदसम्म मिल्दोजुल्दो छ । पशुपति शर्माले गाएको यो गीत चन्दननाथ नगरपालिका–९ को बयलकाटिया, पातारासी गाउँपालिका–६ को घोडेसिन र पातारासी–७ को रिनिगाउँका केही महिलाको दैनिकीसँग फरक तरिकाले मिलेको पाइन्छ । जुम्लाका महिलाहरू खेतबारीमा काम गरेर आयआर्जन गर्न सफल त […]
बाल र बहुविवाहको दलदलमा सुनिता

पाँच वर्षअघिको कुरा हो, सुनिता कामीले १६ वर्षमै बिहे गरिन् । उनले जुम्लाको सदरमुकामस्थित चन्दननाथ नगरपालिका वडा नम्बर १ ललिचौरका लोकेन्द्र कामीसँग भागी बिहे गरेकी थिइन् । आफैँले बालविवाह गरेकी सुनिताको काँधमा अहिले ३ वर्षकी छोरी छन् भने काखमा ४ महिनाका छोरा । पालनपोषणको भार उनैमाथि छ ।
श्रीमान् भए पनि एकल सङ्घर्षरत बिजमाया

कर्णालीमा सङ्घर्षशील एक नाम हो, बिजमाया जैसी । उनी जुम्लाको गुठिचौर गाउँपालिका–५ फोइगाउँकी हुन् । उनीसँगै १२ वर्षकी छोरी र १४ वर्षको छोरा छन् । अहिले उनीहरू बस्ने एउटा टहरो छ । त्यो पनि खुला खेतमा । बिजमायाका श्रीमान् आफ्नै दुनियाँमा रमाइरहेका छन् । गाउँका दाजुभाइको सम्पर्कमा छन् तर, उनलाई घरपरिवारको वास्ता छैन । ११ […]