कामले सम्मान पाएकामा खुसी

– कल्पना बुढा, अटो चालक कल्पना बुढाले अटोरिक्सा चलाउन थालेको करिब पाँच वर्ष भयो । उहाँको कर्म क्षेत्र जुम्ला र कालिकोट हो । जुम्लाकै पातारासी गाउँपालिका वडा नम्बर ७ (साबिकको पातारासी गाविस वडा नंं.२) पटमारामा जन्मिएकी कल्पनाको बालविवाह भएको रहेछ । उहाँका अनुसार, मायाको लहरमा लागेर १४ वर्षको उमेरमा २२ वर्षका रतन रावतसँग बिहे भयो […]

डोइलाको सेरोफेरोमा जुम्लाको मनोसामाजिक अवस्था

जुम्लालगायत कर्णालीका गाउँघर र समाजमा श्रीमान्‌काे यातना र हिंसा सहन नसकेर मानसिक सन्तुलन गुमाउन पुगेका महिलाको अवस्था भयावह छ । उनीहरूमध्ये केहीका साथमा नाबालक छोरीहरू पनि हुन्छन् । कतिपयका छोरालाई परिवारले साथ दिएका हुन्छन् । तिनैका छोरी सन्तानहरू भने सडकमा भौँतारिँदै गरेकी आमासँगै अलपत्र पर्नुपर्ने अवस्था छ ।

डर र कहरको जहर पिउँदै घरमै सुत्केरी

सुरक्षित प्रसूतिका लागि भन्दै नेपाल सरकारले देशभर स्वास्थ्य केन्द्र र चौकीहरूमा बर्थिङ सेन्टरहरू सञ्चालनमा ल्याएको छ । बर्थिङ सेन्टरमा सुत्केरी हुने महिलाका लागि प्रोत्साहन भत्ताको समेत व्यवस्था छ । घरमै सुत्केरी हुने चलनलाई शून्यमा झार्ने सरकारको नीति भए पनि जुम्ला जिल्लाका विकट ग्रामीण भेगका महिला घरमै जोखिम मोलेर सुत्केरी हुनुपर्ने अवस्थामा छन् । यसैले आमा […]

तोड्नै पर्ने श्रीमान्‌काे ज्यादती र माइतीको मौनता

दानसरा रावत २०८० वैशाख १९ गते घरबाट हराउनुभयो । त्यसको ११ दिनपछि तिला नदीमा उहाँको शव भेटियो । जुम्ला जिल्ला कनकासुन्दरी गाउँपालिका वडा नम्बर ६ पछाइबाडाकी २३ वर्षीया उहाँको मृत्यु रहस्यमय भएको भन्दै छानबिनका लागि आफन्तको तर्फबाट किटानी जाहेरी दिन खोजियो । स्थानीय सरकारको सुरक्षा अङ्गका रूपमा रहेको जिल्ला प्रहरी कार्यालयको प्रहरीले भने जाहेरी लिनै […]

कर्णाली विशेष : टाढिँदै छ बालिका बलात्कारमा न्यायको पहुँच

पहिलो प्रतिनिधि घटना : दीपकबहादुर शाहीकी छोरी साढे दश वर्षमै बलात्कारमा परेपछि जुम्लामा उजुरी पर्‍यो । बलात्कृत बालिकाको जन्मघर जाजरकोट जिल्ला कुशे गाउँपालिका हो । आमाले दोस्रो बिहे गरेपछि बाबुको स्नेह मिलेन । घरमा बेवास्ता भएपछि बालिकालाई आमासँगै जुम्ला बजारमा राखियो । बजारमा बालिकाकी आमाको चिया दोकान थियो । चन्दननाथ नमुना माध्यमिक विद्यालयमा बालिकाको पढाइ […]

घरमै महिला हिंसाको चट्याङ, सदरमुकाममा झिल्का

घरभित्रको हिंसाले जुम्लाका गाउँमा महिला र बालबालिकालाई घरै छाड्न विवश पारेको छ । नाबालिग सन्तानसहित अर्काको घरमा आश्रय लिँदै न्याय खोजिरहेका केही महिलाहरू सदरमुकाम खलङ्गामा भेटिन्छन् । उनीहरू निकालिएको घर खोज्दै गाउँ पस्दा थाहा हुन्छ, जुम्लाका गाउँमा अहिले पनि हिंसामुक्त घर भेट्टाउन गाह्रो छ । त्यसो त डेढ दशकयता देशमा व्यवस्था फेरिएर राजधानीदेखि गाउँका सबै […]

गिडिदह भ्रमण : महिलाविरुद्धको अन्धविश्वास तोड्ने प्रयास

जुम्ला जिल्लाको तातोपानी गाउँपालिकास्थित गिडिखोलाको पूर्वमा रहेको मनोरम प्राकृतिक तालको नाम हो, गिडिदह । २०४९ सालमा हराएको घोडा खोज्न जाँदा त्यो दह पत्ता लागेको भन्ने भनाइ चलनचल्तीमा छ । पत्ता लागेको भनिएको ३० वर्षसम्म यस दहमा महिला जान हुँदैन भन्ने अन्धविश्वास हावी भयो । यसैले बाहिरबाट त्यहाँ कोही पनि महिला पुगेनन् । पुग्न पाएनन् । […]

पीडितले बयान फेरिसके तिमी पनि फेरिदेऊ !

बकपत्रको कथा जुम्लामा एक बालिका २०७९ बैशाखदेखि बलात्कृत हुँदै आएको घटना साउन २८ मा बाहिर आयो । जुम्ला बजारमा चिया पसल गर्दै आएकी एक महिलाको साढे दश वर्षीया छोरीलाई करणी गरिएको रहेछ । सात लाख रुपियाँ दिएर सो घटनालाई गुपचुपमा मिलाइएको रहेछ । गुपचुप राखिएका कुरा बिस्तारै बाहिर आए ।

धम्मु, रत्नकली र राजलक्ष्मीहरूको उद्यमशीलता

कर्णाली कथा जुम्ला जिल्लाको चन्दननाथ नगरपालिका–३ डाँडाकोटकी धम्मु नेपालीलाई पहिले नुनतेल, बच्चाको कापीकलम किन्न सधैँ श्रीमान्‌को भर पर्नुपर्ने अवस्था थियो । २०७१ सालमा उनले आफ्नो नाममा पसल दर्ता गरी सिलाइकटाइको तालिम लिएर व्यवसाय सुरु गरिन् । अहिले उनी सिलाइकटाइ र फेन्सी पसलबाटै आफूले मासिक ६० देखि ७० लाख रुपैयाँसम्मको आम्दानी गर्दै आएको बताउँछिन् ।