गणतन्त्रमा महिला अधिकार र अभिव्यक्तिको सुनुवाइ
नेपालमा अहिले गणतान्त्रिक संविधानको मर्म र महिला अधिकार कार्यान्वयनको अवस्थाका बिचमा दरार बढ्दै आएको छ । गणतन्त्रका सारथी, नीतिनिर्माता र न्यायिक नेतृत्वदेखि विभिन्न क्षेत्रमा लामो समयदेखि कार्यरत महिला अधिकारका पारखीसम्मका संज्ञान र अनुभवसिद्ध अभिव्यक्तिले यही कुराको सङ्केत गरेका छन् । मूलधारमा समेटिन बाँकी कतिपय महिलाको वास्तविक र विभेदित अवस्थाको अनुसन्धान र पहिचान गर्न नै पनि […]
गणतन्त्रमा महिला अधिकारको सवाल
नेपालमा अहिले संविधान र कानुनमा रहेका महिला अधिकारको पनि व्यवहारमा अपचलन र अपव्याख्या हुने क्रम बढ्दै आएको अनुभव गरिएको छ । ५१ प्रतिशतभन्दा बढी जनसङ्ख्यामा महिला भए पनि उनीहरूको घोषित प्रतिनिधित्वको अधिकार ३३ प्रतिशत मात्र छ । त्यो एकतिहाइको भाग पनि व्यवहारमा ठगिएको, लुटिएको र चिमोटिएको अवस्थामा छ । शक्तिको केन्द्रमा नेतृत्वको निकट रहेका केही […]
राजनीतिक आन्दोलनले बिर्सिएको एउटा नामः मिठाईदेबी विश्वकर्मा
विगतमा विभिन्न सङ्घसंस्था, व्यक्ति र समूहहरूले प्रकाशन/प्रसारण गरेका महिलाका जीवन कथाहरूलाई ‘सन्धान सहकार्य’अन्तर्गत साभार गरी हामीले सन्धानमा नियमित रूपमा प्रकाशन/प्रसारण गर्छौं । आज मोतीदेवी स्मृति केन्द्रद्वारा प्रकाशित ‘प्रेरणादायी महिलाहरू’को दोस्रो संस्करणमा छापिएको मिठाईदेबी (परिवारका सदस्यका अनुसार “मिठाईदेवी” यस्तो नभइ “मिठाईदेबी” लेख्ने गरिएको ) विश्वकर्माको जीवनी ल्याएका छौँ । ‘प्रेरणादायी महिलाहरू’ मा ‘असमानताको सङ्घर्षका नेतृ: मिठाईदेबी […]
बालिका विद्यालयमा जेन्डरको निर्मिति
लेखन -रंजना जेन्डर– सामाजिक निर्मिति हो । त्यसै भएर यसलाई सामाजिक लिङ्ग अर्थात् समाजले सिर्जना गरेको लिङ्ग पनि भनिन्छ । हाम्रो समाजमा लैङ्गिक भेदभावका जरा ज्यादै गहिरा छन् । यस आलेखमा एउटा प्राथमिक विद्यालयको दिनचर्या सूक्ष्मरूपले अवलोकन गरेर सामाजिक लिङ्ग निर्माण (जेन्डर निर्मिति) का परिस्थितिहरूबारे प्रकाश पारिएको छ । ‘पाठशालाः भीतर और बाहर’, मार्च २०२१ […]